Niet-wetend in het leven staan
Welkom bij deze viering van het 24-jarig bestaan van De Dharmatoevlucht. We hebben zojuist de Soetra van Barmhartigheid gereciteerd, kaarsen en wierook aangeboden en thee en taart. Die kaarsen en die wierook staan symbool voor onze beoefening, onze meditatie. Het licht en de zoete geur van wierook die als het ware symbool zijn voor de effecten van mediteren: het vinden van mededogen en wijsheid, het kunnen leven vanuit vrede zonder angst.
Daar gaat die Soetra van Barmhartigheid ook over. In het leven gebeuren dingen, soms hele akelige dingen. Kunnen we vasthouden aan onze beoefening? Kunnen we dat moment waarin dingen gebeuren tegemoet treden met een open hart en geest, niet bevangen door emoties, niet met een vooropgezet verhaal, idee, mening? Met andere woorden, vanuit de positie van niet-weten?
Niet-weten slaat niet op een eenvoudige onwetendheid, alsof we niet zouden weten wat te doen. Maar juist op het niet vastzitten in een weten vooraf. Niet-weten betekent een innerlijk oor hebben dat luistert naar de vraag ‘wat is goed om te doen?’ Die vraag zit juist in de vrijheid, in die openheid, in het niet vooringenomen zijn. Wat is goed om te doen? Hoe kan ik zo goed mogelijk reageren, wat naar me toe komt beantwoorden?
Hoe dieper we door de meditatie kunnen luisteren, hoe meer onze daden in overeenstemming zullen zijn met wat nodig is, met hoe de dingen zijn. Dat is de Boeddhawijsheid die in ons aanwezig is en dan zichtbaar wordt in het doen wat goed is om te doen.
Zo brengen we licht en de geur van de wierook, van de meditatie, in elk moment. Maar dat betekent wel dat we de meditatie naar elk moment van ons leven moeten brengen. Het beperkt houden tot het alleen maar zo nu en dan zitten op je kussen of bankje is – ik wil niet zeggen ‘niet genoeg’ - maar beperkt. Dan blijft dat licht en die zoete geur van de meditatie maar heel even bij je, in je. Maar de wereld op zich blijft nog altijd donker, geurloos. Het is wanneer we de meditatie naar elk moment brengen van het dagelijks leven, wanneer we gaan beseffen dat we in elk moment een keuze kunnen maken, thuis, op je werk, in de winkel, als je moet reizen, als je met vakantie wilt gaan, wanneer en waar dan ook: wat is goed om te doen? Terugkeren naar een open hart/geest zonder vooropgezette ideeën, niet vasthoudend aan emoties, niet vastzittend in verlangens of weerstanden.
Als we samen mediteren wordt dat licht en die geur alleen maar helderder en sterker. Dat kan je zo vaak merken wanneer je samen zit met anderen: op één of andere manier helpt de meditatie van een ander jouw meditatie, op een wonderbaarlijke manier.
We leven in een mooie tijd waarin men elkaar steeds makkelijker kan vinden, niet alleen fysiek maar ook digitaal, en we samen kunnen zitten. Samen dat licht en die geur van de meditatie kunnen koesteren zodat het sterker wordt in deze wereld. Daarom eindigen elke meditatie dan ook met de wens dat onze meditatie ‘ten goede mag komen aan al wat leeft’. Koester deze wens. Het maakt jouw beoefening grootser dan alleen maar een rustmomentje voor jezelf vinden, hoe mooi dat op zichzelf ook is, hoe goed dat op zichzelf ook is. Onze beoefening kan grootser zijn dan dat. Dus fijn dat u vandaag met ons meezit.
* * * * *
"Niet-weten betekent een innerlijk oor hebben dat luistert naar de vraag ‘wat is goed om te doen?'"
