Deel van het leven is dat we afscheid moeten nemen, afscheid van hen die ons dierbaar zijn. Familieleden, vrienden, kennissen, afscheid nemen van onze huisdieren die we liefhebben. Soms moeten we afscheid nemen van dingen die ons dierbaar zijn omdat ze kapot gaan, versleten zijn. Afscheid nemen hoort bij het leven want de wereld is onbestendig en vergankelijk en alhoewel het afscheid nemen erbij hoort, kunnen we ook zien dat de vergankelijkheid nodig is om ons te doen groeien, om ons volwassen te laten worden. Ook geestelijk en spiritueel.

De pijn van het afscheid speelt daarin een rol en we hoeven het absoluut niet proberen te vermijden. We kunnen wel oefenen in afscheid nemen zodat we niet meegesleept worden met het verdriet en de pijn niet onnodig lang met ons meedragen. We kunnen oefenen zodat de pijn en het verdriet juist de brandstof worden voor groei. Voor een hart en geest die meer open staat en dieptevoller wordt, volwassener wordt, voorbij zichzelf, voorbij het eigen ik kan kijken. We nemen dagelijks afscheid van de gedachten die voorbij komen, de beelden, de herinneringen. Misschien zit je al in het proces waarbij je afscheid moet nemen van lichamelijke kracht, van mentale flexibiliteit. Deze dingen zijn onvermijdelijk bij het ouder worden. Misschien ben je bezig afscheid te nemen van een goed geheugen, nu in dit moment.

We kunnen angstig worden bij afscheid nemen, met name als het heel dichtbij komt. Wat blijft er over? Wat blijft over als we stil zitten en we laten onze gedachten gaan, de dingen waarmee we bezig waren, misschien een half uur geleden? Wanneer we de moed hebben afscheid te nemen dan vinden we dat wat overblijft niet een niets is, net zo wanneer de sneeuwvlok afscheid moet nemen van zijn vorm omdat de zon op hem schijnt. Zijn ware essentie wordt zichtbaar. Het was er altijd al, alleen even niet zichtbaar door de vorm.

We hebben kaarsen op het altaar geplaatst, licht, als symbolische weergave voor de essentie van degene waar we afscheid van hebben moeten nemen en van onszelf. Wanneer we voorbij de vormen kijken zullen we dit licht tegenkomen, zullen we onze werkelijke ware essentie ontdekken. Essentie waarvan je kan zeggen: het is de diepste vrede en de diepste vreugde. Vreugde niet als een emotie die komt en gaat, maar die stille vreugde, het gevoel van ruimte en vrijheid. Dus in het zitten oefenen we afscheid nemen. Het licht, om het zo uit te drukken, is niet meteen zichtbaar. We komen soms hele lagen in onszelf tegen die we nog vasthouden, bang als we zijn in een leegte te vallen. Maar zit met vertrouwen, oefen en dan weet je dat het afscheid nemen én het ontvangen samen gaan. De dans van de tegenstellingen als uitdrukking van de essentie van alles.

* * * * *