Meditatie in de zendo van het klooster Throssel Hole in Engeland

Stevig geaard zitten. Goed contact makend met de vloer, maar met een zacht en ontspannen lichaam, niet rigide, niet te slap, rechtop zittend, stil. En laten we in dit stil zitten oefenen in gelijkmoedigheid. Gelijkmoedigheid is in het boeddhisme één van de vier – wat genoemd wordt – brahmavihara’s. En dat woord wordt meestal vertaald met 'de vier verheven toestanden van de geest', maar dat is eigenlijk niet zo’n goede vertaling. Het woord vihara betekent 'verblijfplaats', 'woonplaats', en Brahma is in het hindoeïsme de hoogste god, de bron van waaruit alles voortkomt. En dan krijgt dat woord een hele andere betekenis. Gelijkmoedigheid - en de andere drie zijn liefdevolle vriendelijkheid, mededogen en altruïstische vreugde - zijn vier aspecten van de brahmavihara, zijn vier aspecten van ons diepste zijn, kwaliteiten van de bron [waar wij ons zijn aan ontlenen].

Terugkomen naar het eenvoudigweg zijn, stevig geaard in dit moment, is terugkomen naar de brahmavihara’s, waar onder andere gelijkmoedigheid. Niet meegenomen worden door dit of dat, maar stabiel zittend in dit nu. Je zou kunnen zeggen de dingen kunnen laten komen en gaan. En misschien is dat wel iets dat we meer dan ooit nodig hebben in deze tijd waarin er zoveel gebeurt, waarin er zoveel regels zijn waar we ons aan moeten houden, waarin er zoveel is waar we voor moeten opletten om veilig te blijven en niet ziek te worden. Maar afgezien daarvan is er in ons persoonlijk leven ook soms het nodige aan de hand. Kunnen we ook daarin stil blijven zitten, figuurlijk gesproken, stevig geaard met een vriendelijk en zacht lichaam en geest, met gelijkmoedigheid? Zittend in ons thuis.

En gelijkmoedigheid is geen droog begrip. Het is niet een droog onbetrokken kijken naar wat komt en gaat. En daarom gaat het samen met mededogen, liefdevolle vriendelijkheid, altruïstische vreugde. Je zou kunnen zeggen, gelijkmoedigheid vanuit mededogen, vanuit liefdevolle vriendelijkheid. Of liefdevolle vriendelijkheid met gelijkmoedigheid. Het één zit in het andere.

Het mooie van het boeddhisme is dat je deze kwaliteiten, alhoewel ze inherent aanwezigheid zijn in ieder van ons, kunt oefenen, kunt versterken. Daarvoor hoef je niet bijzonder religieus of spiritueel te zijn, je hoeft in niets te geloven. Je kan het nu oefenen, in deze meditatie. Je kan het straks oefenen terwijl je gaat wandelen of schaatsen, terwijl je alleen bent of met anderen. Als je zit, oefen in gelijkmoedigheid. Straks met anderen, oefen in liefdevolle vriendelijkheid. Kom je iemand tegen, oefen in altruïstische vreugde. Het oefenen van één van de brahmavihara’s is eigenlijk het oefenen van alle vier. Een krachtiger maken zodat we niet meer overgeleverd zijn aan de bewegingen van het leven, maar stevig geaard zijn in onze ware thuis. In de bron van waaruit ons zijn voortkomt, elk moment opnieuw.

Dus aard je nu goed, voel het contact met je mat, met de vloer. Laat je lichaam verzachten. Zit niet rigide noch te slap, zit rechtop. En rust in het mededogen. Rust in de liefdevolle vriendelijkheid. Rust in de zelfloze vreugde en vooral rust in gelijkmoedigheid.

* * * * *