Verslaafd aan denken
Zitten en alle gedachten laten gaan. Iedereen kent die momenten wanneer de geest werkelijk stil is er een enorme rust is, een op je gemak zijn. Er lijkt even geen tijd te zijn. Er lijken even geen problemen te zijn. We zijn in die momenten volledig vrij.
Het vorige hoofd van onze orde, eerwaarde meester Daizui, sprak soms over “het verslaafd zijn aan het denken”. We zijn als het ware gedachtejunkies. We denken meer dan dat eigenlijk hoeft. Ook als we zitten, zitten we toch nog vaak te denken. Terwijl we weten dat, wanneer we er even mee stoppen, het eigenlijk heel goed voelt, er een rust en ontspanning is. Met name als we aan dingen denken die ons wat zorgen baren, dingen denken die ons onrustig maken. Hoe heerlijk is het wanneer we even stoppen. Maar het stoppen is niet zo makkelijk. Het is niet makkelijk om een verslaving op te geven. Ons verslaafd zijn aan denken is sowieso wat gecompliceerd omdat gedachten soms nodig zijn in het dagelijks leven.
Wanneer we het denken wat loslaten kunnen er ontwenningsverschijnselen komen. Voor veel mediterenden is dat een beetje een verrassing. Het kan in eerste instantie ongemakkelijk voelen om de gedachten steeds los te laten, [om ze] te laten gaan. Wie zijn we zonder onze gedachten? Maar wanneer we volhouden en wanneer we het denken niet alleen in de meditatie, maar ook in al die momenten in het dagelijks leven waarop het eigenlijk niet nodig is, wat laten gaan, zullen we die rust, dat ‘op ons gemak zijn’, steeds dieper gaan ervaren. De ontwenningsverschijnselen lossen langzaam op en het wordt eigenlijk steeds fijner om stil te zijn, stil in jezelf. Stil en vrij, vrij van het raamwerk van gedachten, van meningen, van visies, opinies, wat allemaal gedachteconstructies zijn. Vrij ook van nogal wat gemoedstoestanden die gedachteconstructies als basis hebben.
Een verslaving loslaten vraagt vertrouwen en toewijding, doorzettingsvermogen. Die kwaliteiten worden belichaamd door Acalanatha, een beeldje [van een persoon] dat in de vlammen lijkt te staan, met een zwaard in zijn hand om de hechting [aan gedachteconstructies] door te snijden. Zijn naam betekent ‘standvastigheid’. Dus zit met die kwaliteit, laat jezelf stil worden.
* * * * *
"Wanneer we het denken niet alleen in de meditatie, maar ook in al die momenten in het dagelijks leven waarop het eigenlijk niet nodig is, wat laten gaan, zullen we die rust, dat ‘op ons gemak zijn’, steeds dieper gaan ervaren."