Welkom bij deze meditatie op deze zonnige eerste paasdag. Ik hoop dat het goed met iedereen gaat, dat iedereen op de één of andere manier gebruik maakt van deze tijd waarin vele veel thuis moeten blijven, om ook wat meer, of wat regelmatiger, te mediteren. Stil te zitten, te ontspannen, te verzachten, vriendelijk te worden en te beseffen dat niets vastgegrepen en vastgehouden kan worden. Wat we ook ervaren, wat we zien, horen, voelen, proeven, ruiken, het is altijd in een proces van transformatie, van verandering, dus niets kan vastgegrepen worden.

In de Shōbōgenzō schrijft Zenmeester Dōgen: ‘de geest kan niet vastgegrepen worden, of vastgehouden.’ Want de geest is ook in een proces van constante transformatie. Welke emoties, herinneringen, beelden ook opkomen, je kan ze niet vastgrijpen, niet vasthouden; ze transformeren. Alles wat je in je innerlijk, in de geest ervaart, veranderd. En dat niet kunnen vastgrijpen en vasthouden gaat heel diep. Alle kennis, alles wat we weten, verlichting zelf kan niet vastgegrepen worden, vastgehouden worden, net zo min als onwetendheid. We kunnen onszelf niet vastgrijpen, niet vasthouden, want ons zelf is onlosmakelijk deel van het geheel zoals het zich manifesteert in dit moment zoals het is. En dit moment kan niet vastgegrepen en vastgehouden worden; het transformeert steeds weer opnieuw. Wij tezamen met het universum manifesteren ons steeds meer opnieuw en opnieuw als dit moment zoals het is; niets kan vastgegrepen en vastgehouden worden.

Betekent dit dan dat er geen vaste grond onder onze voeten is; waar moeten we staan, waar vinden we de toevlucht als niets vastgegrepen en vastgehouden kan worden, zelfs ons zelf niet? Het is waar: er is niet iets. Daarom spreekt het boeddhisme over de leegte. Maar in de leegte is een toevlucht, is vaste grond onder de voeten. Niet als iets wat vastgegrepen en vastgehouden kan worden maar als de ultieme vrijheid en vrede en stilte. Maar aan die drie kan je niet vasthouden, je kan ze niet vastgrijpen, je kan het alleen maar zijn.

En hoe doe je dat? De toegang is zo eenvoudig, zo eenvoudig! Ontspan, verzacht, wordt vriendelijk. Houd aan niets vast, dat is wat ontspannen en verzachten en vriendelijk worden is. En wie en wat ben je dan? Wat is die vrede en die stilte? Het is dit moment zoals het is. Maar niet meer gebonden door dit moment zoals het is, maar als vrijheid in en met en als dit moment zoals het is. Ontspan, verzacht, wordt vriendelijk. Laat alles zijn, steeds weer opnieuw als dit moment zoals het is. En daarom schrijft Dōgen: