Dharma-onderwijs

De controle over het leven

Woensdag 16 september 2020

We hebben erg weinig controle over wat zich in de wereld afspeelt, dicht bij ons en ver van huis. Daarmee zeg ik natuurlijk niets nieuws. Dingen gebeuren en we kunnen hoogstens een klein beetje bijsturen, een beetje richting geven en reageren op wat gebeurd.

Als we in onszelf kijken dan zien we dat het niet veel anders is. Dingen gebeuren in het lichaam en we hebben daar helemaal niet zoveel controle over. Ook hier kunnen we misschien een beetje bijsturen en wat richting geven. Het blijft toch vaak het reageren op wat zich voordoet.

Hetzelfde is zo voor onze geest. Dingen gebeuren en het kan druk zijn in het hoofd, of een bepaalde gemoedstoestand kan zich laten voelen. We kunnen er hoogstens wat richting aangeven, een klein beetje bijsturen maar vooral reageren. Hopelijk doen we dat reageren op wat gebeurd buiten onszelf of in onszelf met een open hart/geest.

Wanneer we stilstaan bij het feit dat we eigenlijk heel weinig controle hebben over de dingen, wordt het misschien ook duidelijk wat we ten diepste zijn. We zien onszelf vaak als de controleur van de dingen, diegene die dingen mogelijk maakt of veroorzaakt, die daden doet en richting geeft aan zijn leven. Dat is niet geheel onwaar maar hoe beperkt is het, hoe klein? Als je heel goed kijkt zie je dat je meestal reageert op wat gebeurd buiten jezelf en in jezelf. Hopelijk stuur je een beetje bij, geef je een beetje richting en reageer je met liefdevolle vriendelijkheid want dat maakt het leven zoveel aangenamer voor jezelf en voor anderen.

Wanneer we zitten in meditatie laten we dat beetje controle wat we dan nog hebben helemaal varen. We hoeven geen richting te geven en niets bij te sturen. We kunnen zelfs de impuls om te reageren laten zijn voor wat hij is. Simpelweg zitten met een open hart/geest en misschien zittend met de vraag "Wie of wat ben ik?" "Wie is het dat denkt controle te hebben?" "Wat is het in mij dat richting wil geven?"

Het is die vraag die in zekere zin het hart van onze meditatie is. Het is jezelf beter leren kennen, de werkelijkheid van jezelf beter leren kennen. Door jezelf beter te leren kennen zie je dat je eigenlijk vooral met open handen in het leven staat. Je handen worden gevuld door de dingen die gebeuren, of je ze nu prettig noemt of onprettig. Juist dat inzicht sterkt ons, het helpt ons om met een liefdevolle vriendelijkheid te reageren op wat gebeurd. Daar waar we een klein beetje kunnen bijsturen het te doen vanuit die vriendelijkheid. Juist omdat dat het leven voor jezelf en voor andere zoveel beter maakt.

Stel je voor als we dit allemaal zouden doen, hoe anders zou de wereld dan zijn? Natuurlijk, er zouden nog altijd virussen rondwaren, er zouden nog altijd natuurcatastrofes zijn, er zou nog van alles gebeuren. Maar hoe anders zouden we erin staan als we beseffen hoe beperkt ons vermogen is de dingen te controleren en hoe groot ons vermogen is om met een open hart/geest dat wat komt tegemoet te treden.

Dus laten we nu zitten en de meditatie niet proberen te controleren of richting te geven. Laat de meditatie ontvouwen zoals het wilt en bekijk het met vriendelijke ogen.

* * * * *

"Wat is het in mij dat richting wil geven? Het is die vraag die het hart van onze meditatie is. Het is jezelf beter leren kennen, de werkelijkheid van jezelf beter leren kennen. Door jezelf beter te leren kennen zie je dat je eigenlijk vooral met open handen in het leven staat"

werd in 1990 in het Zenklooster Throssel Hole Buddhist Abbey in Noord-Engeland tot boeddhistische monnik gewijd en ontving vijf jaar later de Dharmatransmissie van zijn meester, eerw. meester Daishin Morgan, abt van het klooster. In 1998 werd hij een Dharmaleraar van de Orde en in oktober 2017 tot Zenmeester benoemd. Sinds begin januari 2005 woont en werkt hij in De Dharmatoevlucht