Terug naar lezingen en artikelen
De vaste grond onder je voeten
We leven in verschillende werelden. De ene is de fysieke wereld, de wereld van de dingen, van je lichaam. Maar we leven ook in een wereld van informatie, van woorden. En daartoe behoort ook onze mentale wereld, de wereld van onze gedachten, van taal, van beelden.
Alles is veranderlijk zoals het boeddhisme zegt. De dingen komen en gaan, niet alleen in de fysieke wereld maar vooral in de wereld van taal, van informatie, van gedachten, van beelden. Hoe snel gaat het wel niet in die wereld! In vergelijking daarmee is de fysieke wereld vrij traag en gelukkig maar. We worden zo makkelijk meegesleurd in de wereld van taal, van gedachten, van informatie. En er is zoveel informatie nu beschikbaar. Televisie, de radio, de computer, je mobiel. En heel veel van wat we zien en horen geeft ons informatie waarbij we een mening vormen. En daar is niets verkeerds mee. Het is goed om informatie tot je te nemen om tot een goede gefundeerde mening te komen. Maar omdat er zoveel beschikbaar is en aangeboden wordt, kunnen we soms een beetje verdrinken in die mentale wereld van informatie en meningen. Vooral omdat het in die wereld zo snel gaat. Wat vandaag waar is, is morgen weer minder zeker en omgekeerd. Dan is iets niet goed voor je en dan weer wel. Wie houdt het allemaal bij?
Hoe vinden we de vaste grond onder onze voeten? In het boeddhisme zijn er beeldjes die dat tot uitdrukking willen brengen. Aan de linkerkant van het altaar staat het beeldje van Achalanatha, de standvastige. Hij staat op een rots om daarmee de vaste grond onder zijn voeten tot uitdrukking te brengen. Hij heeft een zwaard en een lasso om de geest die meegesleurd wordt in de stroom van informatie terug te halen. En met het zwaard snijdt hij onze gehechtheid daaraan door. Je zou het ook anders kunnen uitdrukken, met vier woorden die heel behulpzaam zijn: stop, ontspan, open en vertrouw. Stop en kom terug naar de fysieke wereld, de wereld van je lichaam, van de grond onder je, van de dingen om je heen. Ontspan, kom echt in je lichaam te zitten. Voel dat contact van je voeten met de vloer, van je huid met de lucht om je heen, misschien met de wind. Hoor de vogels weer, hoor de bladeren, ruik. Open jezelf naar dit moment en vertrouw.
Er zit een klein risico in deze methodiek: dat we hierin een beetje gaan verstarren en te veel ons best gaan doen. Dus aan de andere kant van het altaar staat het beeldje van Avalokiteshvara, van mededogen, ook zittend op een rots. Zij hanteert de zachte, vriendelijk methode van mededogen, van het dulden van wat is. Ook hier weer de verzachting, het terugkomen naar dit moment zoals het is en het ontvangen met een open hart.
Maar we kunnen niet voor eeuwig stilzitten op een rots, of stilstaan zoals Achalanatha doet. We bewegen ons in de wereld, we gaan van hier naar daar. Hoe doen we dat? Er is het beeldje op het altaar van Samantabhadra zittend op de olifant. Ook hier weer vastigheid onder je maar in de vorm van een groot dier dat rustig en kalm beweegt. Het betreft hier een Aziatische olifant dat een bosdier is die rustig over omgevallen boomstammen stapt, zijn weg zoekend in het bos. Samantabhadra staat voor liefde.
Liefde is die rots in de beweging van het leven. Wanneer je meegesleurd wordt, vooral in de mentale wereld, verlies je vaak het contact met je hart, met je intentie waarom je de dingen werkelijk wilt en wilt doen. We hoeven niet bang te zijn voor die wereld waarin de gedachten stromen, informatie komt en gaat, waarin de dingen voorbij lijken te vliegen. Ga soms stil zitten of stilstaan zoals Achalanatha. Kom regelmatig terug, stop, ontspan, open en vertrouw. Oefen je mededogen in het dulden van de dingen vanuit een vriendelijk open hart en blijf terugkomen naar je intentie. Wat wil je eigenlijk? Wat wil je eigenlijk doen en waarom? En dan raken we niet verloren in dit leven. Dan worden we niet meegesleept en verdrinken we niet in de rivier die altijd stroomt. Dan kunnen we soms meezwemmen en soms stilzitten, naargelang wat goed is om te doen. Maar voor nu is het: stilzitten! Laat de dingen maar gaan. Kom echt in je lichaam te zitten met een zachtheid en vriendelijkheid en openheid en rust in dit leven dat altijd beweegt.
"Liefde is die rots in de beweging van het leven. Wanneer je meegesleurd wordt verlies je vaak het contact met je hart, met je intentie waarom je de dingen werkelijk wilt en wilt doen. Ga soms stil zitten of stilstaan zoals Achalanatha. Kom regelmatig terug, stop, ontspan, open en vertrouw. "