Soms klinkt het in ons van blijdschap, soms klinkt het in ons van verdriet, teleurstelling. Het leven heeft vele klanken, het leven heeft vele kleuren en hoe je vandaag klinkt zegt niets over hoe je morgen zal klinken. De klanken veranderen maar er is meer dan alleen maar de klanken.

Er is meer dan alleen maar gedachte, emoties, herinneringen. Er is ook het Weten van de klanken, het Weten van gedachten, emoties. Elke gedachten wordt gekend, elke emotie wordt gekend. De mens die in een diepe depressie zit zegt: “Ik ben depressief”, hij weet zijn depressie. En mens die heel blij is zegt: “Ik ben blij”, de ander zegt: “ik ben angstig”, “ ik ben heel ontspannen”. Welke klank ook in ons aanwezig is, hoe we als klankschaal ook klinken, er is het Weten van de klank, de klank verduisterd nooit het Weten. Nu lijkt het alsof het Weten en wat je weet één ding is en in zekere zin is dat ook zo. Maar niet helemaal, wat je weet, de klank veranderd, het Weten niet. Daarom kan je vandaag zeggen: “ ik ben heel rustig, heel ontspannen” en morgen kan je zeggen: “ik voel me gestrest, ik ben onrustig”. Weten en wat geweten wordt zijn niet-twee en het is niet-één.

We zitten nu in deze ruimte en die ruimte noemen we nu de meditatieruimte. Volgende week heeft de ruimte misschien een andere naam, yogaruimte. Waarom? Vandaag liggen er meditatiematten, bankjes en kussen en zitten er mensen in om te mediteren, volgende week liggen er yogamatten en doen mensen yoga. De inhoud van de ruimte veranderd, de ruimte echter niet. Hiernaast is de keuken, waarom? Omdat er spullen in staan waardoor wij het een keuken noemen. Maar is de ruimte hiernaast anders dan de ruimte hier? We zien de spullen, de apparaten, we zien de meditatiematten, we zien mensen mediteren en we zeggen: “deze ruimte is een meditatieruimte de andere ruimte is de keuken”.

Maar kijk nu eens naar de ruimte. Waar kijk je naar wanneer je naar de ruimte kijkt waarin alle dingen staan waarin een meditatiemat ligt, waarin een afwasmachine staat? Is er een verschil tussen de ruimte hier in de zaal en de ruimte in wat we keuken noemen? Over honderd jaar is dit gebouw misschien zelfs verdwenen, de muren zijn verdwenen, de spullen zijn verdwenen. Is daarmee de ruimte ook verdwenen? Of is de ruimte dan nog net zo aanwezig, alleen niet meer opgedeeld in meditatieruimte en keuken en slaapkamer. Wanneer het gebouw er niet meer is en hier staat zien we de ruimte die geen limiet meer heeft. Het had het nooit, maar wij hebben de limieten gecreëerd door middel van de muren. De ruimte blijft, de invulling en daarmee de naam veranderd.

Jouw gedachte, emoties, herinneringen, alles wat je ervaart vindt ook plaats in een ruimte. Een bijzondere ruimte want die ruimte heeft in tegenstelling tot de ruimte waarin we zitten het vermogen om te Weten wat er in die ruimte is, wat er in zichzelf aanwezig is. Die ruimte noemen we de Boeddhageest en soms ook alleen maar de Geest. Het is die ruimte in ieder van ons die weet heeft van de liefde en het verdriet, van de vreugde, de angst, de moed, van alles wat er in verschijnt. Die ruimte lijkt beperkt, want het lijkt alleen maar gevuld te zijn met jouw emoties, jouw gedachten. En net zoals wanneer je door een straat loopt en de door de ramen de huiskamers inkijkt en uit de inkleding van de zitkamer een beetje kunt afleiden wat voor een type mens daar woont, zo wordt jij als persoon ook als het ware gemaakt, gecreëerd door de invulling van de ruimte in jou. En daarin verschillen we allemaal.

Mijn geschiedenis is anders dan die van jou, mijn gedachten, mijn emoties, verschillen wat van die van jou. De inrichting van mijn ruimte verschilt wat van die van jou, het heeft een andere kleur, een andere geur, een andere klank. Dat maakt mij Baldwin en jij hebt een andere naam. Het maakt mij tot iemand. Maar kijk eens naar de ruimte waarin als het ware jouw meubilair staat, al jouw gedachtes, emoties, jouw hele geschiedenis. Die ruimte die Weet heeft van wat in die ruimte staat, komt en gaat. Die ruimte is wat eerw. Hakuun gisteren noemde ‘het ongeborene’.

Het is niet een iemand, het is een niemand, een niet-iemand. Want de ruimte heeft zelf geen specifieke kenmerken waaraan je kan aflezen wat voor een type bewoner er woont. Zouden alle woonkamers in de straat waardoor je heen loopt leeg zijn, ze zouden allemaal hetzelfde zijn. De bewoner kijkt naar wat hij in de ruimte heeft, naar de kleuren en de klanken en vindt sommige kleuren minder, sommige klanken dissonant. Hij kiest, verandert, is altijd op zoek om zijn huis te verfraaien, beter te maken, maar hij is nooit helemaal content want hij woont in een veranderlijke wereld. De klankschaal die hij is wordt steeds weer aangeslagen door het leven en voordat je het weet zit er een dissonanten klank in het palet, die grijze kleur.

Vanuit het perspectief van de ruimte echter is elke klank mooi, is elke kleur mooi. Zit in elke invulling of zoals zenmeester Dogen het noemt ”elke ornamentatie” in die ruimte een grote schoonheid. Er zit schoonheid in vreugde, er zit schoonheid in verdriet, er zit schoonheid in moed, er zit schoonheid in angst. Maar daarvoor, om die schoonheid te kunnen zien moet je kunnen kijken met de ogen van een niemand, met de ogen van de ruimte waarin het hele pallet aan kleuren en klanken verschijnen. Waarom is het schoonheid? Omdat het het leven zelf is. Het leven dat stroomt, dat vloeit en de lege ruimte, de open ruimte vult met al zijn kleuren en klanken.

Laat elke kleur, laat elke klank aanwezig zijn. Laat de leegte gevuld zijn. Kijk vanuit het perspectief van een niemand, van de open lege ruimte. En de schoonheid van dit alles zal je steeds duidelijker worden. Angst blijft nog altijd angst, verdriet blijft nog altijd verdriet maar alleen een iemand lijdt. Voor een niemand is er geen lijden, alleen maar de klank en de kleur van het leven in dit moment