Welkom bij deze zondagochtendmeditatie, fijn om samen weer stil te zitten. eenvoudigweg te zijn.

Een vraag die soms kan opkomen tijdens het mediteren is: Wat is het nut ervan? Waarom doe ik dit eigenlijk? Iedereen die mediteert zal wel een keer met die vraag zitten. Vooral wanneer het beginenthousiasme wat is getemperd en er eigenlijk helemaal niet zoveel lijkt te gebeuren. De grote verwachtingen van het begin lijken niet echt ingelost te worden. We zien onszelf niet dramatisch veranderen, hoogstens wat rustiger worden, iets meer ontspannen. En is dat het dan?

Wat is de zin van meditatie? Die vraag is in zekere zin een afgeleide van een grotere vraag: Wat is de zin van mijn leven? Wat is de zin van wat ik doe, vooral in het licht van de vergankelijkheid, iets waarover de Boeddha vaak sprak: de vergankelijkheid werkelijk zien. Het feit dat dingen komen en gaan, niets bestendig is, dat alles wat leeft veroudert. Je wordt soms ziek en sterft dan. We zien het liever niet. Stilletjes verlangen we naar een onsterfelijkheid. Misschien niet in dit leven, maar dan toch in het leven in het paradijs. Als het sterven dan niet te vermijden is in dit leven, dan toch hopelijk na dit leven in een eeuwigdurende hemel.

Sommige dictators streven naar een duizendjarig rijk. Ook zoiets van semi-onsterfelijkheid bemachtigen. En wanneer wij geconfronteerd worden met ziekte en dood dan is dat diep ongemakkelijk, terwijl het de dagelijkse werkelijkheid is. De dingen zijn onbestendig. En in het licht daarvan, wat is dan de betekenis, de zin van ons leven? Als we het heel klein nemen dan kunnen we altijd wel een antwoord geven. We gaan naar het werk om geld te verdienen, om de hypotheek te betalen, onszelf en onze familie te voorzien in onze levensbehoeften, om mooie dingen te doen, te gaan reizen, plezier te maken. Maar dan toch. Soms zitten we met die vraag 'waar doe ik het voor?' 'Is er een zin?' En we zijn een beetje bang dat het antwoord ‘nee’ kan zijn, dat de dingen zinloos zijn. Waarom zou ik dan nog leven? We zijn bang dat het naar een vorm van depressie leidt. En tegelijkertijd, aan de basis van vele depressies ligt dat gevoel van zinloosheid.

Maar laten we het eens een keer anders bekijken. Wat zijn de dingen waarin we het grootste plezier beleven? In de winter het schaatsen op het ijs. In een koor zingen. Sommigen beklimmen een berg om heel even op de top te kunnen staan. Sommigen lezen poëzie. Een ander speelt een muziekinstrument. Een wandeling met de hond. Wat is de zin daarvan? Moet het zin hebben om plezier eruit te halen, om te genieten van het doen van het ding zelf? Misschien halen we het plezier wel uit het feit dat het juist geen zin heeft, dat het gewoon fijn is om te doen, dat het niet naar een specifiek doel leidt.

Kunnen we zo het leven leiden? Als het lezen van een gedicht, als het beklimmen van een berg. Je spant je in, je bent volledig bezig met de activiteit en op de top rust je uit en geniet je van je inspanning en van wat bereikt is. Maar het is zinloos. Want het ging niet om een speciaal doel, het ging om het ding zelf. Kunnen we zo ons leven leiden, kunnen we nu zo mediteren? Niet om iets te bereiken, niet om een doel te behalen, maar gewoon zitten omwege het zitten. Te genieten van het stil zitten, het ontspannen en het ervaren. Zoals je in alle activiteiten niet alleen de doener bent maar ook de ervaarder. Je danst, je zet de ene voet voor de ander en je geniet van het zetten van de ene voet voor de ander. Je leest de woorden van een sonnet van Shakespeare. Je spreekt de woorden uit en luistert meteen en geniet van de poëzie. Kunnen we zo zitten? En kunnen we zo straks opstaan, koffie gaan drinken, de ander ontmoeten, naar het werk gaan, bevrijd van het doelmatigheidsdenken en het doen om het doen zelf?

En opeens is daar de liefde. Want de liefde vloeit waar we bevrijd zijn van een doel. Je houdt niet van je partner omwege een doel, je houdt van je partner simpelweg voor wie zij of hij is, voor het genot van het samen zijn, het samen dingen doen. Je geniet van het koken simpelweg omdat je er liefde in kan stoppen. Zo is het met alles. En omdat het allemaal vergankelijk is, kan het zich steeds weer herhalen. Zo kan je 10 keer naar de 5^de van Beethoven luisteren en toch steeds weer verwonderd raken. Zo kan je steeds weer gaan zitten mediteren en het is eigenlijk steeds nieuw. Juist omdat het vergankelijk is en daardoor zinloos, begrijp dit goed. Dan is elk moment een viering van het leven, het leven dat zichzelf viert door middel van jou. En ja, daar past ook verdriet bij, teleurstelling, angst. Ook ziekte en dood. Het is steeds weer nieuw en daardoor kunnen we het steeds weer genieten als we het willen, in het doen en in het ervaren ervan.