Deze geest is de Boeddha
Er is een uitdrukking in het boeddhisme: “Deze geest [jouw geest] is de Boeddha.” En Bodhidharma, de Indiase monnik die als grondlegger wordt gezien van het Zenboeddhisme in China, zegt in de tekst De Bloedstroom:
“Buiten deze geest zal je nooit een andere Boeddha vinden. Het is onmogelijk de verlichting of Nirvana te zoeken buiten deze geest. [Buiten jouw geest.] De werkelijkheid van je eigen aard, dat is wat bedoeld wordt met geest; je geest is Nirvana. Je denkt misschien dat je een Boeddha of de verlichting ergens buiten de geest kan vinden maar zo’n plek bestaat niet. De poging om een Boeddha of de verlichting te vinden, is als de poging om ruimte vast te grijpen. Ruimte heeft een naam maar geen vorm. Het is niet iets wat je op kunt pakken of neer kunt leggen en je kunt het zeker niet vastgrijpen. Buiten deze geest zal je nooit een Boeddha zien, waarom zou je dan buiten je geest naar een Boeddha zoeken?”
Dus als Zenmeester Dōgen zegt in zijn Aanwijzingen bij het mediteren: “keer de blik naar binnen”, wat we doen is bewust te worden van ons eigen zijn, van onze eigen geest, ons gewaarzijn van dit moment zoals het is. En dat gewaarzijn van dit moment zoals het is, is de Boeddha.
Maar we zoeken altijd naar iets wat dit moment beter moet maken, of mijzelf beter moet maken, of mijn leven beter moet maken, en daardoor zijn we altijd zoekende, altijd op weg. Zelfs als we stil zitten, dan nog zijn we mentaal op weg. En wat we nu gaan doen is echt stil zitten, fysiek en ook mentaal. Niet onszelf te dwingen om stil te zitten maar eenvoudigweg ontspannen, verzachten en vriendelijk worden in het zitten. Of zoals ik het vaak omschrijf, “werkelijk te landen op ons kussen of bankje of stoel”. Werkelijk te landen in dit moment zoals het is en het te ontvangen met een complete openheid, met die complete vriendelijkheid van hart en geest. Dit moment is de Boeddha; deze geest is de Boeddha.
* * * * *
"Wat we doen is bewust te worden van ons eigen zijn, van onze eigen geest, ons gewaarzijn van dit moment zoals het is. En dat gewaarzijn van dit moment zoals het is, is de Boeddha."
