Ik wil vanavond kort wat zeggen over het begrip karma, een veel gebruikte term in het boeddhisme maar het is ook een term uit het hindoeïsme, dat ouder is dan het boeddhisme.

Karma is een Sanskriet woord en betekent actie. En elke actie heeft een gevolg, een reactie, en dat noemen we vipakka. Er wordt soms gesproken over de wet van karma, over de wet van oorzaak en gevolg. In het hindoeïsme had, en waarschijnlijk heeft de wet van karma nog altijd de kwaliteit van lotsbestemming. Het is je karma dat je dit leven lijdt, dat dit of dat je overkomt. De Boeddha vernieuwde dit begrip van oorzaak en gevolg en legde de nadruk op het feit dat intentie belangrijk is. Met welke intentie verrichten we een actie? Een actie in het boeddhisme is niet alleen handelen maar ook spreken en zelfs denken.

Wat is onze intentie in het zeggen van de dingen die we zeggen, in het doen van de dingen die we doen? Wat is onze intentie in het denken van de gedachten van dit moment? De wet van karma zegt – tenminste volgens het boeddhisme – als je de dingen doet met een goede intentie, zal het gevolg daarvan een relatie hebben met die goede intentie. Dingen kunnen nog altijd verkeerd gaan, mis gaan, soms vervelende consequenties hebben. Maar als je intentie goed is zal iets daarvan in het gevolg, in het resultaat door resoneren en dat maakt een wereld van verschil. Dit kennen we zelf maar al te goed. Als iets ons wordt aangedaan door een ander, maar we realiseren dat het met een goede intentie was bedoeld, voelt dat heel anders aan dan dat iets gedaan wordt met een kwaadwillende intentie.

Door zo de nadruk te leggen op intentie, worden we uitgenodigd om dieper te kijken wat ons beweegt in het spreken, in het handelen maar ook in het denken. Wat willen we eigenlijk bereiken? Soms zijn de dingen die we doen niet in overeenstemming met wat we ten diepste willen bereiken. Soms spreken we, of handelen we met kwaadheid terwijl we eigenlijk gezien willen worden, gehoord willen worden. Soms zitten we de stilte te vullen met denken terwijl we diep in ons hart eigenlijk verlangen naar rust en stilte.

Wat willen we in het zitten nu? Is de actie van het mediteren in overeenstemming met onze intentie? Met andere woorden zit ik kritisch naar mezelf te kijken, naar wat ik nu aan het doen ben of zit ik nog over van alles en nog wat na te denken terwijl ik in mijn hart deze meditatie wil gebruiken om terug bij mezelf te komen, te rusten in de stilte in mezelf?

Die extra toevoeging van intentie door de Boeddha is een hele behulpzame in het dagelijks leven, in de meditatie. Hoe meer we onze acties kunnen laten overeenstemmen met onze intenties - en de meeste van ons hebben goede intenties - dan zullen die daden heilzamer worden. Heilzaam komt van heel, ‘heelzaam’, het geheel. Dus wordt wat meer bewust van wat er diep in je hart aan intenties liggen als basis van je denken, spreken, handelen. Dat bewustwordingsproces zal je al een heel stuk brengen naar de vervulling van je diepste intenties.

* * * * *