Welkom op deze bijzondere dag, de dag waarop we de geboorte van de Boeddha vieren. We vieren niet alleen een historisch feit, in zekere zin vieren we ook onze eigen geboortedag tezamen met de Boeddha. De tekst zegt het zo mooi en poëtisch: “Het Ongeborene, Onsterfelijke, Ongevormde en Tijdloze daalde neer uit de Dharmawolk om Hem als sterfelijke vorm geboren te laten worden.” Het Ongevormde, Tijdloze manifesteert zich in de vorm en het tijdelijke. Dat geldt niet alleen voor de persoon Siddharta Gautama die meer dan tweeëneenhalfduizend jaar geleden geboren werd. Het geldt voor ons allemaal. Het Vormloze, het Tijdloze neemt vorm aan, wordt tijdelijk in de manifestatie van onszelf, van ieder van ons. En dit gebeurdt continue; het is een doorlopend proces van vorm aannemen.

En volgens het verhaal zegt dat kind dan: “Ik ben de zevende Boeddha in deze wereld.” Die zeven is een symbolisch getal en betekent eigenlijk oneindigheid. In alle werelden van dit universum neemt het Ongevormde, het Tijdloze steeds weer vorm aan, voor tijdelijk. En dan zegt dat kind: “Ik ben het Hoogste in deze wereld, het Beste, het Meest Voorname.” Wie spreekt hier? Het is niet Siddharta Gautama want hij moet op negenentwintig jarige leeftijd uiteindelijk op pad gaan, zijn paleis verlaten, gaan studeren bij verschillende leraren, leren hoe te mediteren. Op pad gaan om te realiseren dat hij Boeddha is en altijd Boeddha was. Wie spreekt hier als pasgeboren kind die zegt “Ik ben het Allerhoogste in deze wereld, het Meest Voorname”? We worden geboren en als we meteen zouden kunnen spreken zoals in dit verhaal, zouden we hetzelfde zeggen. En dan vergeten we het, het zakt steeds dieper weg, wie en wat we ten diepste zijn: een Boeddha, het Tijdloze, Vormloze, Dat wat zich compleet manifesteert in dit, als dit lichaam, deze geest, deze wereld. En ook wij zullen zoals de Boeddha dit pad moeten gaan om weer tot een erkenning, een realisatie van wat we eigenlijk vanaf het begin al waren te komen. We doen dat via meditatie en het tot uitdrukking brengen van de meditatie in het dagelijks leven via de leefregels. We doen niets anders dan wat de Boeddha deed.

Dit is de bijzondere boodschap van Wesak: er is geen verschil tussen de Boeddha en onszelf. Daarom zegt het boeddhisme ook: elk mens heeft de Boeddhanatuur. Zenmeester Dōgen veranderd dat enigszins – terecht denk ik – door te zeggen: “Wij allen zijn de Boeddhanatuur.” Het Ongeborene, Onsterfelijke, Ongevormde, Tijdloze, wat zich hier en nu manifesteert als jij en ik, de dieren, de bomen, de wereld in een constant proces van transformatie, dit alles is Boeddha! En we zitten in meditatie om dit te herkennen, te realiseren.

*) De volgende tekst wordt aan het begin van de Wesakceremonie uitgesproken: