Dharma-onderwijs

Zitten in vertrouwen

26 Maart 2020

In de meditatie zitten we in vertrouwen. Wat betekent dat, zitten in vertrouwen? We kunnen die vraag misschien het best benaderen door stil te staan bij wat we doen wanneer we niet vertrouwen. We stellen dan bij alles vragen, we trekken de dingen in twijfel, we proberen informatie te verzamelen via de media, het internet, enz. Onze geest is dan onrustig en continue bezig. En een onrustige actieve geest creëert meteen ook een lichaam dat, zo niet lichtelijk, dan wel zeer gespannen raakt. Hoe groter de twijfel en onzekerheid, hoe meer gespannen we worden.

We lijken in een wereld te leven waarin twijfel bijna gekoesterd wordt en gezien wordt als een gezonde instelling. Het is waar dat een open geest die dieper probeert te kijken dan wat zich op het eerste gezicht toont een groot goed is, maar staat dat gelijk aan een constant twijfelen aan alles en iedereen, ook al geven de feiten of zij die een diepgaande wetenschappelijke studie hebben verricht aan welke richting we op moeten of welke acties ondernomen moeten worden? De twijfel lijkt soms een chronisch maatschappelijk fenomeen te worden met alle consequenties van dien. Eén is dat we vaak zoveel tijd verspillen met de vraag of iets compleet waar is of niet, dat het probleem zich in de tussentijd al zeer verergert heeft. De klimaatcrisis is daar een voorbeeld van en de coronacrisis dreigde ook een voorbeeld te worden. We vergeten soms dat een halve juiste maatregel die door allen gedragen en gevolgd wordt, nog altijd een betere is dan een volledig juiste maatregel die door niemand wordt gedragen en gevolgd. Vertrouwen van ons allen is daarin cruciaal. Niet een vertrouwen dat wat beslist is volledig en absoluut juist is, maar een vertrouwen dat er altijd een volgende stap volgt die kan bijsturen waar dat nodig is en waar wij, als de gelegenheid zich voordoet, aan kunnen bijdragen.

Zitten in vertrouwen is de geest laten rusten in een openheid waarin alles zich kan en zal aandienen. Dat betekent de vragen de vragen te laten, de twijfels de twijfels; het betekent durven te zitten in een niet-weten. Is dat erg, niet-weten? Ook hier lijken we een maatschappelijke ontwikkeling te hebben meegemaakt waarin niet-weten nu wordt gelijkgesteld met domheid. En de technische ontwikkeling van de laatste decennia heeft het ons mogelijk gemaakt om constant met elkaar uit te wisselen en meningen te delen. Maar ook om onwaarheden, complottheorieën en twijfels te verspreiden waarop weer verdere meningen worden gebaseerd.

Wanneer we mediteren komen we terug naar een niet-weten. Wat gebeurd er als we eenvoudigweg zitten in een niet-weten? We landen dan in dat waarin er één ding wel geweten wordt en dat met alle vanzelfsprekendheid en zekerheid die er maar bestaat. Het is het weten dat we hier en nu aanwezig zijn. Het is een zekerheid die er altijd is. Zitten in vertrouwen is zitten in dat weten te zijn, hier, nu. En wanneer we de vragen de vragen laten, de twijfels de twijfels, de onzekerheid de onzekerheid, wanneer we niet eisen dat er een antwoord moet zijn op onze twijfels, dan zijn we volledig terug in de waarheid van dit zijn. En is dat niet wat we eigenlijk ten diepste willen? Want moet het antwoord op alle vragen die we hebben, de onzekerheden en twijfels, niet precies naar dat leiden wat we eigenlijk al hebben, het weten te zijn in dit moment en de rust en vrede van dat zijn in dit moment?

Dus zit in vertrouwen. En wanneer je jezelf afvraagt “hoe doe ik dit?” is daar geen antwoord op. Want de vraag is al een wegstappen uit het vertrouwen en het niet-weten en dus weg van de openheid, stilte en vrede ervan. Laat de vraag “hoe doe ik het?” simpelweg gaan. Je weet dat je bent dus ontspan in dat zijn, laat jezelf zacht en vriendelijk worden in dit zijn. En hoewel er crisissen komen, ze gaan ook weer. Ze kunnen dit weten te zijn nooit van je weghalen. Ze kunnen je de stilte en vrede van dit zijn nooit ontnemen.

* * * * *

"Zitten in vertrouwen is de geest laten rusten in een openheid waarin alles zich kan en zal aandienen. Dat betekent de vragen de vragen te laten, de twijfels de twijfels; het betekent durven te zitten in een niet-weten. Is dat erg, niet-weten?"

werd in 1990 in het Zenklooster Throssel Hole Buddhist Abbey in Noord-Engeland tot boeddhistische monnik gewijd en ontving vijf jaar later de Dharmatransmissie van zijn meester, eerw. meester Daishin Morgan, abt van het klooster. In 1998 werd hij een Dharmaleraar van de Orde en in oktober 2017 tot Zenmeester benoemd. Sinds begin januari 2005 woont en werkt hij in De Dharmatoevlucht