Terminologie
Hieronder vindt u een overzicht van boeddhistische termen en uitdrukkingen met een korte uitleg en een verwijzing naar een lezing waarin wordt ingegaan op de diepere betekenis hiervan.
| Sanskriet: | Vertaling: | Betekenis: | Aanvullende lezing: |
|---|---|---|---|
| Ãpanna | De stroom in gegaan | Door het wegvallen van een besef van een ‘ik’ samenvallen met de activiteiten die je aan het doen bent, waarbij de zintuigen helder en actief zijn. | In de flow zijn |
| Bodhi | Verlichting | Staat van Boeddhaschap waarin de geest aan absoluut niets vasthoudt zodat ‘wat komt en gaat’ kan stromen. | Verlichting, een definitie Voorbij elk gebrek |
| Bodhicitta | De verlichte geest | De geest die de Weg zoekt | Bodhicitta, de geest die de weg zoekt |
| Bodhisattva | Persoon die het pad van ontwaken, van verlichting gaat. | Een Bodhisattva laat zich leiden door de aspiratie om zijn eigen beperkte geest te overstijgen. | De boedhisattva-geloften |
| Bodhisattva-geloften | Geloften die een bodhisattva aflegt | "Hoe talrijk de levende wezens ook zijn, ik beloof ze allen te bevrijden. Hoe onuitputtelijke de hartstochten ook zijn, ik beloof ze allen om te vormen. Hoe grenzeloos de Dharma ook is, ik beloof haar geheel te begrijpen. Hoe oneindig diep de Boeddhawaarheid ook is, ik beloof haar volledig te verwezenlijken." | De boedhisattva-geloften |
| Dharma | Leer van de Boeddha | De Leer die de universele waarheid tot expressie brengt. | Een kaart om je weg te vinden |
| Karma | Daad, werking | De universele wet van oorzaak en gevolg. | Het juweel in de berg |
| Mahayana boeddhisme | Boeddhisme van het grote voertuig | Geloof dat ieder individu een Boeddhanatuur bezit en daarom een potentiële boeddha is, die de volledige verlichting kan bereiken. Het doel van het Mahayana-pad is om een volledige verlichte boeddha te worden en daarmee te proberen zo veel mogelijk andere levende wezens te helpen. | Geboorte-en-dood is het leven van Boeddha |
| Maitreya | De Boeddha van liefdevolle vriendelijkheid | Bodhisattva die de liefde onvoorwaardelijk heeft gemaakt. De versplintering van de geest is tot een einde gekomen en daarmee ook de versplintering van het hart. Maitreya geeft alles en iedereen zijn ongedeelde aandacht. | Maitreya, de Boeddha die komen gaat |
| Maitri (metta) | Liefdevolle vriendelijkheid | De hoop dat het ieder wezen goed gaat. | Maitreya, de Boeddha die komen gaat |
| Manas | Denken | Denkende bewustzijn, dat uit de verschillende waarnemingen een betekenisvolle wereld creëert. Hier vindt de cognitie plaats. | Niet denken en niet niet denken |
| Nirvāņa | Vrij geworden geest | Tussenstation op de weg naar ultieme verlichting van een boeddha | De Boeddha's Parinirvana |
| Parinirvāṇa | Nirvāņa na de dood | Ingaan in nirvāņa en daarbij de aardse vorm achter laten. We noemen het ook de dood van de Boeddha. | De Boeddha's Parinirvana |
| Prajna | Ware Wijsheid | Onderdeel van het achtvoudige pad. Het omvat zowel juist inzicht als juiste bedoelingen. | Prajna, Ware Wijsheid |
| Śūnyatā | Leegte | Niets is vast te grijpen is als een absolute werkelijkheid, als een absolute substantie. Niets staat op zichzelf. | Leegte (Śūnyatā) |
| Japans: | |||
| Shushōgi (Japans) | Wat Waarlijk bedoeld is met Oefening en Verlichting | Tekst van Zenmeester Dōgen over de boeddhistische leefregels. | Binnen de leefregels verblijven de boeddha's |
| Nederlands: | |||
| Geen-aandacht | Aandacht laten ontspannen zodat de geest dit hele moment kan opnemen, dit moment zoals het is. | De weg van 'geen-aandacht' | |
| Grenzeloze Open Veld | Ware Natuur | Word kaal als de aarde, word een lege bladzijde | |
| Zitten als een berg | Stil en onbeweeglijk, stevig geaard in meditatie zitten. | Het juweel in de berg | |
Tekst